RottweilerStart heeft dierenarts Daan Kranendonk van de Dierenkliniek Putten gevraagd om ons wegwijs te maken en de knieproblemen bij de Rottweiler.
Knieprobemen Rottweiler
Het komt geregeld voor dat Rottweilers te maken krijgen met een gescheurde kruisband. Bij welke symptomen moeten we denken aan een gescheurde kruisband? Is dat een erfelijke kwestie? En welke operaties kunnen worden uitgevoerd om te zorgen voor herstel van de kapotte kruisband? Lees de uitleg van dierenarts Daan Kranendonk.

Bron foto: Flickr
Achtergrond knieproblemen Rottweiler
De voorste kruisband loopt in het kniegewricht zoals uw hand in uw broekzak. Dus in de rechter knie loopt de band vanaf de rechterkant van het bovenbeen naar beneden waar hij aanhecht op de linkerkant van het onderbeen. Het is een korte dikke peesachtige structuur, die erg sterk is. Hij is erg belangrijk voor de stabiliteit in de knie. Als de band beschadigd raakt dan kan het onderbeen, de tibia, naar voren bewegen ten opzichte van het bovenbeen. Bij onderzoek valt dan het zogenaamde schuiflade fenomeen op. In de knie bevinden zich twee stevige, kraakbeenachtige stootkussens (de menisci) die op het scheenbeen liggen en waar de knobbels van het bovenbeen precies in passen.
Kruisband letsel
Door de instabiliteit van het gewricht bij kruisband letsel kan de binnen meniscus beschadigen, dit geeft vaak enorm veel pijnklachten bij de hond. Vaak scheurt een voorste kruisband niet in een keer door, maar is het een geleidelijk proces, waarbij de chronische ontsteking die in de knie ontstaat na het eerste letsel zorgt voor een geleidelijk verergeren van de problemen. Waar eerst misschien slechts enkele vezels van de voorste kruisband los rafelen, worden dat er steeds meer. Door de ontstekingsreactie in de knie ontstaan allerlei andere problemen. Het gewrichtskapsel produceert ontstekingsmediatoren, die pijn veroorzaken en er wordt meer en dunner gewrichtssmeer gemaakt. Hierdoor worden alle structuren in de knie minder gevoed en worden het gewrichtskraakbeen, de meniscus en de voorste kruisband (voor zover nog intact) verder beschadigd.
Extra pijnklachten
De honden ontzien hun poot, ook al bij “gering” letsel en pijnstillers helpen vaak onvoldoende. De kans dat een gescheurde voorste kruisband of meniscus na beschadiging spontaan hersteld is erg klein. Vooral bij langdurige ontsteking en instabiliteit ontstaat er ook artrose in het gewricht wat weer extra pijnklachten geeft.
Gescheurde kruisband
Bij welke symptomen moet u nu gaan denken aan een gescheurde kruisband? De honden lopen kreupel, zeker nadat ze een tijdje hebben gelegen kunnen ze de eerste paar minuten erg kreupel zijn Maar als een hond rent is er vaak weinig te zien. Daarom denken veel eigenaren dat het met de pijn wel meevalt. In rust kan het opvallen dat de hond de poot ontlast en alleen met de tenen de vloer aantipt. Als de honden gaan zitten wordt de knie vaak niet helemaal ingebogen maar naar voren of opzij gestrekt. De honden zitten vaak helemaal op “hun kont”. Soms kan een knappend geluid gehoord worden bij het lopen. Bij 60 procent van de honden wordt de aandoening beiderzijds gezien, waarbij het vaak met een kant begint en 1 a 2 jaar later de andere kant ook problemen krijgt.
Erfelijkheid en de voorste kruisband problematiek
Waarom zien we bij de Rottweiler, maar ook bij sommige andere rassen, zoals de Boerboel, de Amerikaanse Bulldog en veel andere grote Molossers (honden met een korte bovenkaak) vaker problemen met de voorste kruisband dan bij andere rassen? Dat heeft te maken met de bouw van het scheenbeen plateau. Dit verloopt bij deze rassen vaak erg schuin. Vergelijk het verloop van het scheenbeen plateau op de 2 volgende röntgenopnames. In foto 1 zien we de knie van een Mechelse Herder. Het scheenbeen plateau verloopt niet erg schuin. Op foto 2 zien we de knie van een Rottweiler. Hier verloopt het scheenbeenplateau erg schuin.

Normale knie zonder artrose

Knie met acuut gescheurde voorste kruisband zonder artrose
Stresskrachten op de voorste kruisband
Hoe schuiner het scheenbeenplateau verloopt, hoe groter de continue stresskrachten op de voorste kruisband. Onderstaand model laat op een simplistische wijze zien hoe de krachten op de voorste kruisband toenemen als de hond zwaarder/bespierder wordt (in de schets: de kar wordt zwaarder) of als de helling (het scheenbeenplateau) schuiner verloopt. In de schets is de gele kabel de voorste kruisband en de wig voor het wiel de meniscus.

Toename van krachten op voorste kruisband
Door te selecteren op dieren waarbij het scheenbeen plateau minder sterk helt zal de kans op het optreden van voorste kruisband problemen binnen een ras kleiner worden.
Operaties kruisband
Er zijn verschillende operaties die uitgevoerd kunnen worden waarbij het herstellen van de stabiliteit en het verwijderen van de kapotte kruisband en evt meniscus de belangrijkste factoren zijn.
Grofweg zijn de operaties onder te verdelen in 2 methodes.
Kunstband methodes
De eerste methode vervangt de voorste kruisband door een of twee kunstband(-en). Hieronder valt ook de tight rope methode. In onze ervaring valt het resultaat na deze operaties vaak tegen. Er is meer kans op recidief of onvoldoende stabiliteit in de knie waardoor de pijnklachten blijven en er meer artrose ontstaat.
Osteotomie methodes
De andere methode werkt met een botzaagtechniek. Hierbij wordt de bouw van de knie zodanig veranderd dat er geen voorste kruisband meer nodig is. Grofweg zijn er 2 methodes. De TPLO en de TTA techniek. In onze kliniek hebben wij honderden Rottweilers geopereerd en inmiddels hebben wij een voorkeur voor de TPLO techniek bij de Rottweiler.
De TPLO methode
Bij Rottweilers zien wij de beste resultaat na een TPLO operatie. TPLO staat voor Tibia (scheenbeen) Plateau Levelling (kanteling) Osteotomy (bot doorzagen). De TPLO is in Amerika ontwikkeld door wijlen professor Slocum en heeft voor een doorbraak geleid in het beter behandelen van de voorste kruisband letsels bij bovengenoemde honden. De TPLO operatie zorgt er in essentie voor dat de situatie van het schuine plateau zoals getekend in de schets wordt teruggebracht tot die van het vlakke plateau. In de situatie van het vlakke plateau is er helemaal geen voorste kruisband meer nodig om de knie te stabiliseren.
Het grappige is dat deze model situatie ook in de praktijk geldt. Bij een TPLO operatie wordt het scheenbeen plateau zo gekanteld en met een sterke botplaat met schroeven vast gezet, dat de hond geen nieuwe kruisband nodig heeft. Wel voeren wij in deze operatie altijd een inspectie van het kniegewricht uit, waarbij losse flappen en rafels van de kruisband en de meniscus worden verwijderd.

TPLO operatie: Het scheenbeen plateau wordt gekanteld en met een sterke botplaat met schroeven vastgezet
Na de TPLO ingreep verloopt het scheenbeen plateau veel minder schuin. Als de patiënt hersteld is kan hij bijna altijd weer volledig belast worden en is de kan op het optreden van nieuwe problemen in de geopereerde knie erg klein. De botplaat met schroeven laten we levenslang zitten en geeft geen klachten.
Controle foto
Na deze operatie zien we dit op de controle foto direct na de operatie. Het scheenbeenplateau helt niet meer dan 5 graden. Ook deze honden komen na een lijnrust periode van 6 weken terug voor controle en dan wordt een revalidatie advies gegeven. Vaak zijn de honden al grotendeels pijnvrij bij dit controle bezoek, maar lopen ze nog niet perfect. Daarvoor staat een periode van maanden, waarin de beweging geleidelijk wordt opgevoerd. De prognose van deze operatie is zeer goed en adviseren wij met name bij zwaardere en zeer actieve honden met kruisbandletsel.

Hond 6 weken na een TPLO operatie. De zaagsnede door het bot is volledig genezen en de hond mag revalideren. De plaat blijft levenslang zitten en bezorgt de hond geen problemen.
De TTA Methode
Bij deze methode wordt het scheenbeen over de lengte deels ingezaagd, waarna het bot waar de kniepees op aanhecht naar voren wordt verplaatst. Een speciale wig wordt in botspleet geplaatst.
Er zijn TTA wiggen in veel verschillende maten. Welke maat gebruikt wordt hangt af van berekeningen en metingen die met behulp van een röntgenopname van de betreffende knie gemaakt worden. Ook deze wig kan levenslang in het bot blijven zitten. Gebleken is dat als de kniepees loodrecht komt te staan op een lijn getrokken door het scheenbeenplateau, dat dan de kniepees de functie van de voorste kruisband overneemt. De methode wordt veel toegepast. Het eerste herstel gaat iets sneller dan bij de TPLO techniek, maar in onze ervaring is het uiteindelijk herstel na een TPLO operatie beter. Deze waarneming lijkt toenemend gesteund te worden door studies over resultaten na kniechirurgie.
Dierenkliniek Putten,
Daan Kranendonk
Een goed artikel.Het is Daan dan ook wel toevertrouwd om ingewikkelde zaken zo uit te leggen dat een leek het kan begrijpen.
Wel jammer dat de genoemde afbeeldingen en foto’s ontbreken. Kan dit nog aangepast worden?
Foto’s staan er weer bij!
Ik mis in dit artikel nog een methode, namelijk de TTO. Waarom wordt deze methode niet beschreven?