Hond en voeding: Kookvoeding en brokken, deel 2

In hondenvoedingsland is er veel keuze over voeding en zijn er veel vragen over wat je je hond nu te eten moet geven. Daarom heeft Martine Androg op verzoek van Dea Van Brecht Aertssen een artikel over hond en voeding geschreven. Martine is gediplomeerd voedingsdeskundige voor honden en katten en gediplomeerd orthomoleculair therapeut voor honden. Dit is deel 2 en gaat onder meer over over kookvoeding en brokken. Lees hier deel 1.

Kookvoeding

Een nieuw soort voeding is kookvoeding. Als een rauwe voeding of brokvoeding niet geschikt is, is kookvoeding een goed alternatief. het kan bijvoorbeeld een goed alternatief zijn voor honden die kampen met allergieën, spijsverteringsklachten, auto-immuunziekten, senioren, etc. Kookvoeding bestaat uit spiervlees, orgaanvlees en vaak ook nog groenten, vetten en soms ook granen. De ingrediënten worden langzaam gegaard. Omdat bot niet geschikt is om in kookvoeding te verwerken, wordt er een premix met onder andere calcium toegevoegd zodat het een compleet product is. Voor ons is kookvoeding vrij nieuw, maar voor een puppy is het eigenlijk al zo oud als de weg naar Rome. Wanneer een pup wil eten, likt deze aan de mondhoeken van mama-hond. Moeder geeft eten op. Het eten wat ze opgeeft, is al redelijk voorverteerd en daarnaast is het ook nog op lichaamstemperatuur. De natuur regelt dat zelf heel erg mooi. De kookvoeding die we voor onze hond maken of kopen is door het koken al een beetje voor-verteerd, hierdoor is het lichter verteerbaar en zijn de nutriënten beter opneembaar.

Voordelen kookvoeding	Nadelen kookvoeding
Loed opneembaar	Kookvoeding is duur
Licht verteerbaar	Kennis nodig om zelf te maken
Geschikt voor senioren	Vriezer en koelkast nodig
Geschikt voor pups	Zelf maken is veel werk
Geschikt bij ziekte door weinig bacteriën	Nog maar 3 merken beschikbaar in de winkel
Geschikt bij allergieën
Als kant-en-klaar product te koop

Wat doet verhitting met de ingrediënten?

Het langdurige en op hoge temperatuur verhitten van nutriënten zoals eiwitten, vitaminen en vetzuren kan gevolgen hebben voor de spijsvertering.

• Door het verhittingsproces (lange tijd een hoge temperatuur) veranderen de eiwitten van structuur. Dit heeft als nadeel dat ze moeilijker verteerbaar zijn. Hierdoor krijgt het spijsverteringssysteem het moeilijker om de nutriënten op te nemen.
• Elke keer als er iets lichaamsvreemds binnenkomt, komt er vanuit het immuunsysteem een controle en een ontstekingsreactie. De veranderde structuur van het eiwit kan er voor zorgen dat het immuunsysteem het eiwit niet meer herkend en als “gevaarlijk” bestempeld. Er is kans op allergie-achtige klachten zoals haaruitval en jeuk. Onverteerde stukjes eiwit kunnen op hun beurt weer zorgen voor een lekkende darm. Toxines die normaal gesproken uit de voeding worden gefilterd verdwijnen dan door de lekke darmwand en komen in de bloedbaan terecht. Ze verspreiding zich door het lichaam en komen op plaatsen waar je ze liever niet ziet. Dit kan behalve voor problemen met het immuunsysteem ook leiden tot gedragsproblemen en ziekten.
• Een ander nadeel van verhitting is dat de aanwezige bacteriën in de voeding vernietigd worden. Deze bacteriën zijn hard nodig voor de darmflora en daarmee ook voor de spijsvertering en weerstand.
• Omega-3 vetzuren hebben een ontstekingsremmende werking en zijn een gezonde en essentiële aanvulling van de voeding voor honden. Omega-3 vetzuren zijn gevoelig voor verhitting, zuurstof en licht. Zo gauw de verpakking brokken wordt geopend komt er zuurstof bij en gaat de werking van Omega-3 vetzuren snel achteruit. Uiteindelijk worden ze ranzig en worden vrije radicalen gevormd. De vrije radicalen  kunnen lichaamscellen aanvallen en  beschadigen. Beter is het om een brok zonder omega-3 te gebruiken en zelf de omega-3 in de vorm van een visolie toe te voegen aan de maaltijd. Let altijd op dat de verpakking van de visolie licht- en luchtdicht is. Een doorzichtige fles die al langere tijd in de winkel op de plank staat kun je beter in schap laten staan. In dat geval kies je liever voor capsules met omega-3-visolie.

Niet alle voeding is compleet

Een hond heeft naast eiwitten, vezels en vetten ook andere nutriënten nodig zoals vetzuren, vitaminen, mineralen en sporenelementen. Een deel van de benodigde stoffen kan het lichaam zelf aanmaken. De overige stoffen moeten via de voeding worden aangeboden en zijn noodzakelijk voor het functioneren van het lichaam. Deze laatste groep zijn de essentiële voedingsstoffen. Daarnaast zijn er ook nutriënten die semi-essentieel zijn en die we ook niet mogen vergeten. Het mooiste is om zoveel mogelijk nutriënten aan te bieden vanuit de voeding.

Theoretisch is een een voeding  compleet als:

• er een premix* aan toegevoegd is;
• als er met behulp van een analyse aangetoond kan worden dat de voeding alle nutriënten bevat die nodig zijn voor het goed functioneren van het lichaam van de hond.

Het gebeurt regelmatig dat er op een verpakking de term ‘compleet’ staat, terwijl dat niet zo is. Jammer genoeg wordt hier (nog) niet scherp op gecontroleerd, waardoor het regelmatig voorkomt dat er incomplete voedingen op de markt zijn. Op zich is dat geen probleem, als je het zelf maar aanvult. Maar dit vraagt wel om enige kennis. Ik kan jullie daar natuurlijk bij helpen.

Aan de hand van de informatie op de verpakking of het etiket kun je een voeding beoordelen. Maar dat valt meestal niet mee. Soms staan er vreemde woorden op en nog vaker gebeurt het dat lang niet alle gebruikte ingrediënten vermeld staan of het staat verkapt omschreven. Vanwege het ‘recept-geheim’ is een fabrikant volgens de wet niet verplicht om alle gebruikte ingrediënten op de verpakking te vermelden. Ik kan jullie natuurlijk helpen om een juiste voerkeuze te maken.

Een ander probleem met etikettering is dat de werkelijke hoeveelheid calcium in het product 40% mag afwijken van de hoeveelheid op het etiket. Kijk daarom altijd goed naar de ontlasting van de hond om te beoordelen of er te veel calcium in de voeding zit. Bij een teveel aan calcium krijgt de hond last van de zogenaamde ‘krijt-poep’. Ontlasting kan je zo-wie-zo veel vertellen over de spijsvertering van jouw hond. Ontlasting is het restmateriaal wat overblijft nadat de ingenomen voeding de hele spijsvertering door gegaan is en daarbij onderweg langs verschillende organen is geweest en mogelijk nog in de bloedbaan gecirculeerd heeft. Als herinnering aan deze lange reis door die ingenieuze voedselmachine in het lichaam blijft er wat ontlasting over.

Uit welke onderdelen bestaat een volledig complete KVV?

KVV is de afkorting van ‘kant en klaar vers vlees’. De onderdelen waar het uit bestaat zijn:

• spiervlees
• orgaanvlees (bij voorkeur in ieder geval nieren, lever en hart
• gemalen bot of calciumpoeder
• gepureerde groentenmix van rauwe groenten en fruit
• omega-3 vetzuren bij voorkeur van dierlijke oorsprong
• omega-6 vetzuren
• premix*

*premix is een samengestelde mix van vitaminen, mineralen en sporenelementen, aangepast aan de behoefte van de gemiddelde hond

Berekening van een brok

Op het etiket staan altijd een analyse vermeld.  Een volledige analyse bestaat uit 6 onderdelen:
eiwit, vet, koolhydraten, vezels, as, vocht.
Op het etiket worden de koolhydraten bijna nooit vermeld, deze kun je zelf berekenen.
Als je deze 6 onderdelen bij elkaar optelt kom je uit op 100%.

Omdat de koolhydraten meestal niet vermeld worden, kun je deze zelf uitrekenen. Ik laat je met onderstaande tabellen zien hoe je dat zelf kunt doen.

1. Tel alle onderdelen die vermeld staan op het etiket bij elkaar op. à totaal A
2. Wordt de hoeveelheid vocht niet vermeld, dan ga je uit van een gemiddelde van 10%.
3. Om de hoeveelheid koolhydraten uit te rekenen neem je 100 en je vermindert dit met totaal A.

Voorbeeld berekening koolhydraten            
Stap 1 + 2                                                    Stap 3 

Analyse	%		Analyse	%
Ruw eiwit	28		Ruw eiwit	28
Ruw vet	16		Ruw vet	16
Ruwe as	4		Ruwe as	4
Ruwe vezel	3		Ruwe vezel	3
Vocht	8		Vocht	8
Totaal A	59		Koolhydraten	(=100 – 59)        41
			Totaal	100

Het percentage koolhydraat in brokken zien we het liefst onder 40%. Koolhydraten welke niet gebruikt worden, worden in het lichaam omgezet in lichaamsvet. Dit kan meehelpen aan de vorming van overgewicht. Is een hond te zwaar dan geeft dit onder andere extra belasting van de gewrichten. Daarnaast kan de hond door overgewicht zich minder fit voelen en kan het voor gezondheidsproblemen en een kortere levensduur zorgen.

Eiwitten zijn de bouwstenen van het lichaam. Ondanks dat eiwitten nodig zijn in het hele lichaam mag het percentage eiwit in een brok zeker niet te hoog zijn. Omdat de eiwitten in brokken langdurig hoog verhit zijn, zijn ze hierdoor moeilijker verteerbaar en opneembaar. Een hoog percentage eiwit (hoger dan 34%) kan dan zorgen voor dunne ontlasting.

Meer weten over kookvoeding en brokken?

Omdat er nog zo veel meer over kookvoeding en brokken te vertellen is, kan ik nog wel even doorgaan met schrijven, maar dan wordt het een enorm boekwerk. Daarom laat ik het voor nu hierbij en hoop ik dat ik wat dingen heb kunnen verhelderen. Mocht je toch nog twijfelen of je de juiste voeding passend bij jouw hond geeft, of wil je voeding functioneel aanvullen, dan kun je altijd vrijblijvend contact met mij opnemen om de mogelijkheden te bespreken.